از رکود بازار تا وسوسه مردم برای خرید

اینکه گفته می شود اقناع در تبلیغات موثر است واقعا حرف درستی است. حتی اگر به شیوه فروشنده و تبلیغ کننده آگاهی داشته باشی بازهم تحت تاثیر قرار می گیری و کالایی را که هر چند مورد نیاز نیست را خریداری می کنی یا تبلیغی را که در تلیویزیون مشاهده می کنی را درست و منطقی می دانی.

مدیرفرو شی تعریف می کرد چند سال پیش بعد از زلزله بم که رعب و وحشت میان همه مردم ایران وجود داشت، دستفروشی لباس هایی را کنار خیابان می فروخت. در میان بازار گرمی که می کرد، گفت: «لباس های ضد زلزله، نخری پشیمان می شوی.» این جمله شاید صحت نداشت اما باعث خنده رهگذران شد و همین خنده باعث شد تا نگاهی به لباس ها بیندازند و در نهایت لباسی از او بخرند.

به پایان سال نزدیک می شویم و طبعا با توجه به رکوی در بازار و در همه اصناف وجود دارد فرونشدگان سعی می کنند تا با خلاقیت مردم را به سوی خود و خرید کالا جذب کنند.

هر چند که این موضوع تنها مختص شب عید نیست چون مردم انگیزه ای برای خزید ندارند اما این بحث نزدیک سال نو جذاب تر می شود.

یکی از نمونه هایی که رکود آن همچنان معضل و تیتر داغ رسانه ها است بازار خودرو است. شاید بعد از اعلام پرداحت وام از سوی ایران خودرو موج زیادی از مردم به نمایندگی ها و لیزینگ های ودرو مراجعه کردند اما آنگونه که صاحبان صنایع خودرو انتظار داشتند برنامه ها پیش نرفت.

هر چند که یکی از فروشندگان لیزینگ که با ایران خودرو نیز کار می کند می گوید که این دو هفته پایان سال سرشان شلوغ است ولی این رجوع های برای خرید خودرو اولا نسبت به سال کم کم شده است و در ثانی به گونه ای نیست تا بازار خودرو را از رکود خارج کند.

این در حالی است که صبح امروز خبری منتشر شد مبنی بر کلاهبرداری جدید بنزین و اعلام شده است که مردم مکل بنزین نخرند.

خبرگزاری مهر با انتشار این گزارش نوشته بود که توقف سهمیه ‌بندی و آزادسازی قیمت بنزین به لیتری هزار و هزارو200 تومان منجر به افزایش هزینه سوخت گیری یک باک خودروی ۶۰ لیتری از ۴۲ به ۶۰ تا ۷۲ هزار تومان شده است و این شکاف قیمتی ۱۸ تا ۳۰ هزار تومانی برخی از خودروسواران به تکاپوی مدیریت مصرف بیشتر سوخت کرده است.

همزمان با این تغییر رویکرد مصرف سوخت در کشور، در آستانه نوروز با ورود به اکثر پمپ بنزین ‌ها در تهران و دیگر کلانشهرها برخی از افراد تحت عنوان بازاریاب، محصولاتی را با عنوان «مکمل‌ و افزودنی‌ بنزین» به خودروسواران به منظور کاهش و صرفه‌جویی در مصرف سوخت معرفی می‌ کنند.

فروش مکمل و افزودنی‌ ها با ورود به روزهای پر رفت و آمد پایان سال افزایش یافته است و بازاریابان با تاکید بر اینکه مکمل‌ها و افزودنی بنزین دارای عدد اکتان ۹۵ بوده، تاکید می‌ کنند که استفاده از این مواد افزودنی همراه با خرید بنزین علاوه بر افزایش راندمان موتور خودروها منجر به صرفه ‌جویی قابل توجه در مصرف بنزین و پیمایش مسیر بیشتر با یک نوبت سوخت گیری خواهد شد.

از سوی دیگر اکثر مکمل‌ها و افزودنی‌های عرضه شده در جایگاه‌ های سوخت نشان استاندارد ملی کشور را ندارند و این محصولات تحت برند برخی از شرکت‌‌های اروپایی و حتی آمریکایی به مشتریان با قیمت ۱۵ تا ۲۵ هزار تومان عرضه می‌شود.

این در حالی است که ناصر سجادی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، فروش هر گونه مکمل ها در جایگاه های سوخت راذ ممنوع اعلام کرد و گفت که بنزین عرضه شده در جایگا های سوخت نیازی به مکمل و افزودنی ندارند.

بازار مسکن به عقیده بعضی اوضاع بدتری نسبت به بازار خودرو دارد به طوری که به تقلید از بازار خودرو شرایطی را برای پرداخت وام انجام دادند اما سودهای با نرخ بالا باعث شد تا استقبال چندانی از این موضوع نشود. البته خیلی از افرادی که مستاجر هستند  یا دنبال خرید خانه کسانی هستند که وام خودرو دریافت کرده اند و دیگر توانایی برای پرداخت اقساط وامی دیگر ندارند.

این در حالی است که معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه وام ۱۶۰ میلیونی مناسب خرید آپارتمان‌های بالای ۲۰۰ میلیونی است، گفت: تاکنون بیش از ۳۵ هزار سپرده‌ گذاری برای صندوق پس‌انداز مسکن یکم انجام شده است. اما این واگذاری وام در این بازار هم نفعی ندارد.

یکی از دغدغه های مردم شب عید اسکناس های نو و تا نخورده است تا برای دشت لای قرآن و حافظ پول های نو بگذارند. از این رو بانک مرکزی به رسم پایان هر سال، اسامی بانک‌ ها و شعب منتخب توزیع کننده اسکناس نو را اعلام می کند، بر این اساس قرار است از روز شنبه یعنی ۲۲ اسفندماه شعب منتخب نسبت به توزیع اسکناس های نو به میزان کافی اقدام کنند.

این در حالی است که هر ساله در روزهایی که به پایان سال نزدیک می شویم، بازار خرید و فروش اسکناس نو و به اصطلاح تانخورده در بازار سیاه و دلالی بیشتر می شود. در این ایام تعداد مشتریان و متقاضیان پول های نو هم افزایش می یابد و بر این اساس بازار سیاه خرید و فروش اسکناس های نو داغ می شود.

دلالان بازار آزاد اسکناس نو، به هر تعداد و بدون محدودیت با قیمت‌های بالا اسکناس های تانخورده را به متقاضیان می فروشند. آنها این اسکناس‌ها را به صورت بسته های ۱۰۰ تایی به مشتریان می فروشند، به طوری که قیمت فروش هر بسته اسکناس ۵۰ تومانی، ۱۰۰ تومانی و ۲۰۰ تومانی حداقل به مبلغ ۱۰۰ هزار تومان، اسکناس ۵۰۰ تومانی حداقل به مبلغ ۷۰ هزار تومان، ۱۰۰۰ تومانی به مبلغ ۱۱۵ هزار تومان، ۲۰۰۰ تومانی به مبلغ  ۲۱۵ هزار تومان، ۵ هزار تومانی به مبلغ ۵۲۰ هزارتومان و ۱۰ هزار تومانی به مبلغ یک میلیون و ۲۰ هزار تومان فروخته می شود.

یکی از فروشندگان اسکناس نو گفت که اسکناس های ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ تومانی به دلیل نایاب بودن با قیمت های بالاتری به فروش می رسند. به طوری که هر بسته اسکناس ۱۰۰ تایی ۵۰ تومانی با ۹۵ هزار تومان سود، هر بسته اسکناس ۱۰۰ تومانی با ۹۰ هزار تومان سود و هر بسته اسکناس ۲۰۰ تومانی با ۸۰ هزار تومان سود به صورت حداقلی به مشتریان عرضه می شود.

یکی از نکاتی که در اکثر کشورهای دنیا به عنوان یک اصل مهم در فروشندگی است که رعایت می شود و عامل موفقیت است، فروش با قیمت پایین و عرضه بیشتر محصولات است. که البته در ایران عکس این امر اتفاق می فتد. زیرا فروشنده معقد است مردم به دلیل نیاز هر قیمی را با چشم بسته قبول می کنند و از طرفی مردم ایران معتقد هستند که اگر جنسی ارزان فروخته شود حتما علتی دارد و بی کیفیت است. "هیچ ارزانی بی علت نیست" جمله کلیدی است که مردم در مقابل اجناس ارزان بازگو می کنند. البته این امر صد در صد صحیح نیست چون وقتی برای جنس ارزانی دو برابر قیمت وجه پرداخت می کنند و بعد متوجه می شوند کیفیت محصول از پولی که پرداخت کرده اند بیشتر است متوجه می شوند چه کلاهی سرشان گذاشته شده است.

اصل معقول این است: در ایام قبل از عید چون حجم اطلاعات فکری یا به‌ نوعی دغدغه فکری مردم بیشتر می‌ شود، برای همین وقتی قیمت بالایی نسبت به رقبا به مردم در مورد کالایی پیشنهاد شود، به حتم دلیل عملکرد ضمیر خودآگاه رد می ‌شود، ولی چون پیشنهاد قیمت ‌های پایین ‌تر معقولانه‌ تر به نظر می ‌رسد به‌ راحتی از سوی ضمیر خودآگاه پذیرفته می‌ شود و خرید صورت می ‌گیرد.

در نهایت فروشنده چه با ارزان فروشی و چه با گران فروشی سعی می کند مشتری جذب کند و مردم نیز برای جنس پنج هزار تومنی چانه میزنند تا چهار هزار تومان پرداخت کنند در حالی که برای جنس صد هزار تومانی انه ای نمی زنند و در حد یک تعارف مبلغ را به فروشنده پرداخت می کنند.