شهر بی تکدی رویای فاضله نیست، واقعیت دارد

فقر، مادر همه مفاسد است و در کنار هر کاخ نشين، صدها کوخ نشين آواره اند. با نزدیك شدن به شب عید و روزهای آخر اسفند، عبور از پیاده‌ رو‌های خیابان‌ های مركز شهر واقعا سخت می‌شود. 

در تهران و سایر شهر های صنعتی و بزرگ پدیده ای خلق شده است به اسم تکدی گری و کودکان کار که تنها قربانی اصلی این جریان کودکانی هستند که بنا به ضعف خانواده و والدین در برآوردن نیاز های مادی به خیابان ها کشیده می شوند.

تهران این روزها پر از هیاهو است شلوغی و سر وصدای خیابان ها گوش آسمان را کر و ترافیک ماشین ها هم که شهر را بیشتر شبیه یک پارکینگ طبقاتی کرده است. همه ی افراد با هر میزان پس انداز و قدرت خریدی که دارند به مراکز خرید شهر آمده اند تا خود را هم همراه با سال جدید نو کنند. و برای کودکان خود پوشاک و لباس جدید تهیه کنند؛ اما در این میان کودکانی هم هستند که از پشت پنجره های خانه ها، گرمای غذا و زیبایی سفره هفت سین و صدای قهقه ی خنده ی کودکان خانه را تماشا می کنند عین یک خواب یا رویا.

تهران و مشهد شهرهایی هستند که بیش‌ تر از بقیه کلانشهر‌ها با این پدیده دست و پنجه نرم‌ می ‌کنند اما گاهی تجربه ثابت می ‌کند که گدایی و تکدی‌گری بیماری لاعلاج کلانشهرها نیست، چرا که در این میان تبریز موفق ‌ترین شهر مهارکننده این پدیده ‌است واین قاعده را نقض می‌ کند.

تبریز نیز از جمله شهرهای بزرگ بود که به دلیل مهاجر پذیری، افزایش جمعیت، بحث تکدی پذیری رواج پیدا کرده بود، ولی چند سالی است که به دلیل حمایت برخی موسسه ها خیریه دیگر گدایی در این شهر به چشم نمی خورد و تابلویی در سطح نصب شده است که بر روی آن نوشته شده است: «تبریز، شهر بی گدا»

طبق آمار به دست آمده تکدی گری دومین آسیب اجتماعی شهر تهران به شمار می رود که همگی ما به اشکال مختلف در طول روز شاهد آن هستیم. اما گذشته از انباشت سرمایه ای که از این طریق به صورت ناخواسته توسط مردم کلان شهرها برای افراد سودجو صورت می‌گیرد، تکدی گری زنان یک بُعد سیاه و تاسف بار هم دارد و آن فاحشه گری زنان و دخترانی است که حالا دیگر نیازی به فرا رسیدن سیاهی شب برای پیدا کردن مشتری ندارند و خواسته های نامشروع خودشان را در قالب یک زن معصوم فال فروش و اسپند دودکن مطرح می کنند.

باندهای مخوف و زیرزمینی که معمولا هر کدام برای خودشان قلمرویی خاص دارند، زنان و دختران زیبا و جذاب گروه را در نقاط مختلف شهر مستقر کرده و آنها را مجبور می‌کنند کاری غیر از گدایی انجام بدهند. متاسفانه این زنان چاره ای جز تن دادن به این دستورات بی رحمانه ندارند چرا که زنده ماندن و داشتن جایی برای خواب در گرو پیروی از قوانین باندهای تکدی گری است.

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در این باره توضیح می هد که در سال های اخیر تعداد زنان بی‌ خانمان افزایش داشته تا جایی که در حال حاضر 25 درصد از متکدیان تهران را زنان جوان تشکیل می دهند. وقتی اعتیاد، ایدز، طلاق و بیکاری زیاد می‌شود باید منتظر افزایش تکدی‌ گری اقشار مختلف هم بود. عده‌ای از زنانی که در خیابان به دنبال کسب درآمد از راه تکدی‌ گری هستند، معتادند، عده دیگری مبتلا به ایدز هستند، برای عده‌ای از آنها جایی در خانه نیست و عده‌ای هم برای تامین معاش این کار را انجام می‌دهند. 

این در حالی است که معاون سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران در مهرماه سال 90 در گفت وگویی با مهر اعلام کرده بود که برخی از متکدیان در تهران ماهانه 6میلیون تومان درآمد دارند. 

به گفته دکتر رضا جاگیری، مافیای تکدی‌گری به راهکارهای فرار از قانون آگاهند و مدیریت بدون نقص آنها موجب شده به صورت سازمان یافته در شبکه‌های مافیایی کسب درآمد کنند.

او یکی از مهمترین دلایل افزایش تکدی گری در پایتخت را وجود مافیای قدرتمند و هوشمند در سطح تهران عنوان کرد و افزود: مافیا به تمامی قوانین و راهکارهای فرار از قانون آگاهند و مدیریت صحیح و بدون نقص آنها موجب شده تا متکدیان به صورت سازمان یافته در شبکه های مافیایی اقدام به کسب درآمد کنند.

معاون سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران در مورد متکدیان تحت شبکه مافیا تکدی گری گفته بود که وقتی که در زمان جمع آوری متکدیان چند موتور سوار خودروهای ما را تعقیب می کنند، وقتی که گروهی حاضرند با پرداخت پول متکدیان جمع آوری شده را قبل از رسیدن به مراکز رها کنند، وقتی که قبل از حضور ماموران متکدیان آگاه می شوند، وقتی که متکدیان هر چند ساعت یکبار پول های خود را به مسئول جمع آوری پول در باند تحویل می دهند، وقتی که متکدیان راس ساعت خاص در محل مربوطه با خودرو یا موتورسیکلت حاضر می شوند همه و همه نشان دهنده یک شبکه فعال مافیایی در تهران است.

او همچنین توضیح داد که این شبکه آنقدر بزرگ و قدرتمند شده که دیگر تکدی گری در تهران همانند سرویس بی آر.تی(BRT) شبانه روزی شده است. یعنی اینکه شبکه های مافیایی حتی شیفت شب را هم در دستور کار خود قرار داده اند. 

دکتر جاگیری در پاسخ به اینکه آیا از عملکرد قضات متمرکز در مراکز جمع آوری متکدیان راضی هستید گفت: هم اکنون دو قاضی در مراکز ما به صورت ثابت فعال هستند و بر اساس مواد قانونی 712 و 713 قانون مجازات اسلامی احکام را صادر می کنند. سرعت عمل قضات در رسیدگی به پرونده بسیار بالاست ولی در این میان خلاء قانونی بسیار مشهود است چرا که اگر متکدی دستفروشی کند دیگر دست و بال قاضی بسته است.

مرد میانسال نابینایی در نزدیکی خیابان ایستگاه سنگکی در منطقه نیرو هوایی تهران چهره ای آشنا برای ساکنان آن محله است. او که فرزند خانواده ای پرجمعیت است و از سوی خانواده نیز حمایت مالی می شد ابتدا به منظور گذر زمان کنار خیابان می ایستاد و مردم به دلیل ترحم به پای او پول می ریختند اما این موضوع کم کم عادتی برای او شد زیرا بدون اینکه نیازی به کسب درآمد آن هم با این شیوه داشته باشد ماهانه پولی به دست می آورد.

البته در خیابان عرفانی، در تجریش هم چنین موردی وجود دارد. پیر مردی از سال ها قبل از انقلاب سال 57 در خیابان عرفانی، کنار درختی که خیابان را به قسمت تقسیم می کرد می نشست و اغلب رهگذرها پولی کنار زیلویش می گذاشتند و یا غذایی به او می دادند. به گفته برخی اکنان قدیمی این خیابان او باپول هایی که در این سال ها به دست آورده بود خانه ای خریداری کرده بود اما به این کار عادت کرده بود و بیست سال بعد از انقلاب اگر با آن محل آشنا بودی و از آنجا عبور می کردی پرمردی ریش سفید نظرت را جلب می کرد.

هرچند که تکدی گری امری ناصحیح است و تحت شبکه هایی اداره می شوند و برخی بر اساس نیازهای ساده روز مره به این کار روی می آورند و یا در مافیای تکدی گری وارد می شوند اما در مجموع به نظر می رسد که این امر برای قشری از جامعه به امری عادی تبدیل شده است تا با برانگیختن احساسلات جامعه برای خود کسب درآمد کنند.