شائول موفاز؛ ​خشن‌ترین وزیر اسرائیلی‌ها از تهران آمد

تحریریه پارسینه- مجید سلطانی نایینی: شائول موفاز با نام اصلی شهرام مفضض‌کار در 4 نوامبر 1948 در تهران، ایران، در خانواده‌ای یهودی و اصالتاً اهل اصفهان به دنیا آمد و تا زمان مهاجرت خانواده‌اش به سرزمین های اشغالی در تهران زندگی کرد. پدر او مدیر مدرسه ORT در تهران بود. موفاز به همراه خانواده‌اش در سال 1957 و زمانی که 9 سال داشت به اراضی اشغالی مهاجرت کرد.

آن‌ها در ایلات ساکن شدند، جایی که موفاز در آنجا بزرگ شد. پدرش تلاش کرد تا یک کارخانه کوچک در ایلات راه‌اندازی کند، اما موفق نشد و مجبور شد برای تامین هزینه‌های زندگی، به کارهای ساده مشغول شود. خانواده آن‌ها در یک آپارتمان کوچک زندگی می‌کردند و والدینش برای تهیه غذا با مشکلات زیادی روبه‌رو بودند. موفاز در سن ده سالگی مجبور شد در کارهای ساختمانی مشغول به کار شود تا به خانواده‌اش کمک کند.

او در یک مدرسه ابتدایی مذهبی در ایلات تحصیل کرد و در 14 سالگی پدرش او را به یک مدرسه شبانه‌روزی کشاورزی در ناهلال در دره یزرعیل فرستاد؛ جایی که آموزش و کار کشاورزی به‌طور همزمان انجام می‌شد. موفاز دوران حضور در این مدرسه شبانه‌روزی را اولین تجربه واقعی خود از جامعه گسترده اسرائیل دانست و اذعان داشت که در آنجا تلاش می‌کرد تا مانند یک "صهیونیست واقعی" دیده شود.

او تصمیم گرفت که به یک چترباز در ارتش تبدیل شود و این را تنها راه برای "صهیونیست شدن" کامل خود می‌دانست.

ورود به ارتش برای خروج از فقر

او در سال 1966 به ارتش اسرائیل پیوست و در تیپ چتربازان خدمت کرد. موفاز در جنگ شش‌روزه، جنگ یوم کیپور، جنگ لبنان در سال 1982 و عملیات عنتبه همراه با چتربازان و یگان ویژه سایرت متکل، یک یگان نخبه نیروهای ویژه، جنگید. او در سال 1998 شانزدهمین رئیس ستاد کل ارتش کودک کش صهیونیست ها شد و تا سال 2002 این سمت را حفظ کرد.

موفاز در تعدادی از پست‌های ارشد نظامی حضور داشت و در سال 1988 به درجه سرتیپی رسید. در سال 1993 به فرماندهی ارتش در کرانه باختری و در سال 1994 به عنوان سرلشکر و فرماندهی منطقه جنوب منصوب شد. در این دوران، ارتش اسرائیل با شبکه‌های حماس و جهاد اسلامی در نوار غزه درگیر بود. در سال 1996 به عنوان رئیس دایره برنامه‌ریزی ستاد کل ارتش اسرائیل فعالیت کرد و به سرعت در رتبه‌های مختلف نظامی پیشرفت کرد. او در سال 1997 به عنوان معاون رئیس ستاد کل و فرمانده دایره عملیات منصوب شد و در سال 1998 به سمت رئیس ستاد کل رسید.

بارزترین خصوصیتی که از موفاز ذکر می شود خشن بودن و میل به کشتن انسان ها بود. هم دوره ای هایش از او به عنوان یک ماشین آدمکشی یاد می کنند.

دوره ریاست موفاز بر ستاد کل به دلیل اصلاحات مالی و ساختاری در ارتش اسرائیل شناخته می‌شود. در این دوره، عملیات‌ها در منطقه امنیتی جنوب لبنان ادامه یافت و در سال 2000 از این منطقه عقب‌نشینی شد. اما مهم‌ترین رویداد در دوران او، آغاز انتفاضه دوم در سپتامبر 2000 بود. تاکتیک‌های سخت‌گیرانه‌ای که موفاز در این دوران به کار گرفت، نگرانی‌هایی را در جامعه بین‌المللی ایجاد کرد، اما از سوی مردم اسرائیل به طور گسترده حمایت شد. اقدامات اسرائیل در نبرد جنین، حملات متناوب در نوار غزه، و ادامه محاصره یاسر عرفات از جمله موارد جنجال‌برانگیز در این دوره بودند.

شائول موفاز از سال 1999 وقوع موج انتفاضه در سرزمین‌های اشغالی را پیش‌بینی کرده بود و ارتش را برای جنگ چریکی شدید در این مناطق آماده ساخت. او پست‌های نظامی در نوار غزه را تقویت کرد و توانست تلفات نظامیان رژیم را پایین نگه دارد.

 با وجود این، موفاز به خاطر اظهارات خنده دارش مبنی بر اینکه «اسرائیل اخلاقی‌ترین ارتش جهان را دارد» شناخته می‌شد که باعث تمسخر خود صیهونیست ها شد . این گفته حتی از سوی گروه‌های حقوق بشر اسرائیلی و بین‌المللی به دلیل روش‌های به کار گرفته‌شده مورد انتقاد قرار گرفت. از جمله این اقدامات، استفاده از بولدوزرهای زرهی برای تخریب حدود 2500 خانه غیرنظامیان فلسطینی در مرز رفح بود که به جابجایی هزاران نفر و ایجاد منطقه حائل امنیتی منجر شد.

وارد شدن به عرصه سیاست و جنگ با نتانیاهو

پس از بحران دولت در سال 2002، شائول موفاز توسط آریل شارون به عنوان وزیر دفاع منصوب شد. با اینکه او به ظاهراز توافق با فلسطینی‌ها حمایت می‌کرد، اما در جنگ علیه گروه‌های مسلح مانند حماس، جهاد اسلامی، تنظیم و گردان‌های شهدای الاقصی حاضر به هیچ‌گونه مصالحه‌ای نبود.

به دلیل اینکه مدت کوتاهی از ترک سمتش به عنوان رئیس ستاد کل ارتش می‌گذشت، موفاز نتوانست در انتخابات 2003 شرکت کند (در آن زمان به حزب لیکود شارون پیوسته بود). با وجود این، شارون او را در دولت جدید مجدداً به عنوان وزیر دفاع منصوب کرد.

در 21 نوامبر 2005، موفاز دعوت شارون برای پیوستن به حزب جدیدش، کادیما، را رد کرد و به جای آن نامزدی خود را برای رهبری لیکود اعلام کرد. اما در 11 دسامبر 2005، یک روز پس از آنکه اعلام کرده بود هرگز از لیکود خارج نمی‌شود، از رقابت رهبری و حزب لیکود کناره‌گیری کرد تا به کادیما بپیوندد.

پس از اینکه در مارس 2012 رهبری حزب کادیما را به دست گرفت، رهبر اپوزیسیون شد و سپس برای مدت کوتاه 70 روزه به کابینه بازگشت که در این مدت به عنوان نخست‌وزیر موقت بود. کادیما در انتخابات 2013 تنها دو کرسی به دست آورد و موفاز اندکی پیش از انتخابات 2015 از سیاست کناره‌گیری کرد.

پس از انتخابات در اواخر مارس 2006، شائول موفاز از سمت وزیر دفاع کنار گذاشته شد و در کابینه جدید که در 4 مه 2006 تشکیل شد، وزارت حمل‌ونقل را برعهده گرفت.

در سال 2008، با افزایش فشارها بر نخست‌وزیر وقت ، اهود اولمرت، برای استعفا به دلیل اتهامات فساد، موفاز اعلام کرد که قصد دارد برای رهبری حزب کادیما نامزد شود.

در 5 اوت 2008، شائول موفاز رسماً وارد رقابت برای رهبری حزب کادیما شد. در همان روز، او از رهبر معنوی حزب شاس، خاخام عوادیا یوسف، دعای خیر دریافت کرد. در 17 سپتامبر 2008، موفاز در انتخابات حزب کادیما با اختلاف کمی از زیپی لیونی شکست خورد و نتوانست به عنوان رهبر حزب و نامزد نخست‌وزیری انتخاب شود. لیونی با اختلاف 431 رأی، 43.1٪ آرا را به دست آورد، در حالی که موفاز 42.0٪ از آرا را کسب کرد. این اختلاف کمتر از حد انتظار بود، زیرا نظرسنجی‌های خروجی پیش‌بینی می‌کردند که لیونی با اختلاف 10 تا 12 درصد پیروز شود. لیونی اظهار داشت که "مسئولیت ملی که مردم به او واگذار کرده‌اند، او را به انجام این وظیفه با احترام زیاد وادار می‌کند."

موفاز نتیجه انتخابات داخلی کادیما را پذیرفت و علیرغم توصیه وکیلش، یهودا واینستین، برای اعتراض، با لیونی تماس گرفت و به او تبریک گفت. لیونی 16,936 رأی به دست آورد، در حالی که موفاز 16,505 رأی کسب کرد. وزیر امنیت عمومی، آوی دیختر، و وزیر کشور، مئیر شطریت، به ترتیب 6.5٪ و 8.5٪ آرا را به دست آوردند.

در 27 مارس 2012، شائول موفاز با اکثریتی قاطع در انتخابات مقدماتی رهبری حزب کادیما، زیپی لیونی، رئیس حزب، را شکست داد. موفاز به عنوان معاون نخست‌وزیر به این سمت منصوب شد که نتیجه توافقی برای تشکیل دولت وحدت ملی با بنیامین نتانیاهو بود. موفاز در خلال انتخابات مقدماتی کادیما اظهار داشت که به هیچ عنوان به دولتی که نتانیاهو رهبری کند، نخواهد پیوست.

موفاز از ائتلاف دولت کادیما به دلیل عدم تصمیم‌گیری نتانیاهو درباره اصلاح قانون خدمت سربازی خارج شد و هشدار داد که نخست‌وزیر در تلاش است تا اکثریتی برای رأی‌گیری به منظور وارد کردن منطقه به جنگ به دست آورد.

در سال 2013، کادیما، تنها چهار سال پس از اینکه حزب حاکم بود، تنها 2٪ از آرا را به دست آورد و به‌سختی موفق به عبور از آستانه انتخاباتی کنست شد.

در آستانه انتخابات 2015، انتظار نمی‌رفت که کادیما بتواند از آستانه عبور کند، زیرا این آستانه به 3.25٪ افزایش یافته بود. موفاز با ائتلاف اتحادیه صهیونیستی مذاکراتی برای پیوستن کادیما به لیست آن‌ها انجام داد، اما وقتی مشخص شد که او کاندیدای وزارت دفاع نخواهد بود، مذاکرات را متوقف کرد. بلافاصله پس از آنکه موفاز اعلام کرد که به لیست اتحادیه صهیونیستی نمی‌پیوندد، اعلام شد که آموش یادلین، رئیس پیشین سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل، به عنوان کاندیدای وزارت دفاع به لیست اتحادیه صهیونیستی منصوب شده است. در عرض یک هفته از اعلام اینکه او با اتحادیه صهیونیستی همراهی نمی کند، موفاز از سیاست کناره‌گیری کرد.

موفاز یک یهودی ایرانی تبار است که بعنوان یکی از پرقدرت ترین افراد در سرزمین های اشغالی محسوب می شود او بعنوان قصاب رفح و فلسطین هم شناخته می شود. شاید می توان بدنام ترین و مخوف ترین فرد در سرزمین های اشغالی را کسی دانست که در بچگی روزهای سختی را پشت سرگذاشته و این رفتارهای متناقض و پر از خشمش در سیاست و ارتش را ناشی از عقده های زمان کودکی دانست.