انقلاب در درمان آلزایمر؛ سلول‌های ایمنی مغز وارد عمل شدند

به گزارش پارسینه، به نقل از sciencedaily،کشف نوع جدیدی از سلول‌های مغزی برای مقابله با آلزایمر

نوعی سلول مغزی تازه‌کشف‌شده می‌تواند با کاهش التهاب و کند کردن روند آسیب، از مغز در برابر بیماری آلزایمر محافظت کند. تقویت این سلول‌های دفاعی طبیعی ممکن است به درمانی کاملاً جدید برای این بیماری منجر شود.

در بیماری آلزایمر، که شایع‌ترین علت زوال عقل است، میکروگلیاها (سلول‌های ایمنی مغز) نقش دوگانه‌ای دارند: آن‌ها می‌توانند با پاک‌سازی ضایعات مضر از مغز محافظت کنند یا در شرایط خاص باعث آسیب و التهاب شوند. رفتار این سلول‌ها تأثیر زیادی بر روند پیشرفت بیماری دارد.

دانشمندان مدرسه پزشکی Icahn در Mount Sinai، به همراه پژوهشگرانی از مؤسسه Max Planck برای زیست‌شناسی و پیری در کلن آلمان، دانشگاه Rockefeller، دانشگاه شهری نیویورک و سایر شرکای بین‌المللی، گروهی منحصر‌به‌فرد از میکروگلیاها را شناسایی کرده‌اند که به نظر می‌رسد نقش محافظتی در مغز دارند. این کشف می‌تواند راه را برای استراتژی‌های درمانی جدیدی جهت کند کردن یا جلوگیری از پیشرفت آلزایمر هموار کند.

در مطالعه‌ای که در تاریخ 5 نوامبر در نشریه Nature منتشر شد، تیم تحقیقاتی دریافت که میکروگلیاهایی با سطح پایین‌تر پروتئین PU.1 و بیان بالاتر گیرنده‌ای به نام CD28، التهاب مغزی را کاهش می‌دهند. این میکروگلیاهای تخصصی همچنین باعث کند شدن تجمع پلاک‌های آمیلوئیدی و گسترش پروتئین‌های سمی tau می‌شوند که هر دو از نشانه‌های اصلی بیماری آلزایمر هستند.

PU.1 پروتئینی است که به نواحی خاصی از DNA متصل می‌شود و در کنترل فعال یا غیرفعال شدن ژن‌ها نقش دارد. CD28 نیز گیرنده‌ای است که روی سطح سلول‌های T قرار دارد و در فعال‌سازی و ارتباط سلول‌های ایمنی نقش دارد.

 عملکرد میکروگلیاهای محافظ

با استفاده از مدل‌های موش مبتلا به آلزایمر، سلول‌های مغزی انسانی و نمونه‌های بافتی، پژوهشگران نشان دادند که کاهش سطح PU.1 باعث می‌شود میکروگلیا گیرنده‌هایی را بیان کنند که معمولاً در سلول‌های لنفوئیدی دیده می‌شوند. اگرچه این میکروگلیاهای محافظ تنها بخش کوچکی از کل میکروگلیاها را تشکیل می‌دهند، اما تأثیر آن‌ها گسترده است: آن‌ها التهاب را در سراسر مغز سرکوب کرده و حافظه و بقا را در موش‌ها حفظ می‌کنند.

وقتی دانشمندان CD28 را از این زیرمجموعه خاص حذف کردند، التهاب تشدید شد و رشد پلاک‌ها افزایش یافت، که نشان می‌دهد CD28 نقش حیاتی در فعال نگه‌داشتن این سلول‌های محافظ دارد.

دکتر Anne Schaefer، استاد علوم اعصاب در مدرسه پزشکی Icahn و مدیر مؤسسه Max Planck برای زیست‌شناسی پیری، گفت:  

«میکروگلیاها در بیماری آلزایمر صرفاً پاسخ‌دهنده‌های مخرب نیستند — آن‌ها می‌توانند به محافظان مغز تبدیل شوند. این یافته‌ها مشاهدات قبلی ما درباره انعطاف‌پذیری چشمگیر حالات میکروگلیا و نقش‌های مهم آن‌ها در عملکردهای مختلف مغز را گسترش می‌دهد.»

دکتر Alexander Tarakhovsky از دانشگاه Rockefeller نیز افزود:  

«شگفت‌انگیز است که مولکول‌هایی که مدت‌هاست در ایمنی‌شناسی برای نقش‌شان در سلول‌های B و T شناخته شده‌اند، اکنون مشخص شده که فعالیت میکروگلیا را نیز تنظیم می‌کنند. این کشف در زمانی صورت گرفته که سلول‌های T تنظیمی به‌عنوان تنظیم‌کننده‌های اصلی ایمنی شناخته شده‌اند، و نشان‌دهنده منطق مشترک تنظیم ایمنی در انواع سلول‌هاست. همچنین راه را برای استراتژی‌های ایمنی‌درمانی در بیماری آلزایمر باز می‌کند.»

 سرنخ‌های ژنتیکی برای کاهش خطر آلزایمر

این پژوهش بر پایه یافته‌های ژنتیکی قبلی دکتر Alison M. Goate بنا شده است؛ استاد ژنومیک و رئیس دپارتمان ژنتیک در مدرسه پزشکی Icahn و یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه. تحقیقات قبلی او نشان داده بود که نوعی واریانت ژنتیکی رایج در ژن SPI1 (که مسئول تولید PU.1 است) با کاهش خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط است.

او گفت:  

«این نتایج توضیحی مکانیکی برای این موضوع ارائه می‌دهند که چرا سطح پایین‌تر PU.1 با کاهش خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط است.»

مسیر جدیدی برای ایمنی‌درمانی آلزایمر

کشف رابطه بین PU.1 و CD28 چارچوب مولکولی جدیدی برای درک نحوه عملکرد محافظتی میکروگلیا فراهم می‌کند. همچنین این یافته‌ها ایده هدف‌گیری فعالیت میکروگلیا از طریق درمان‌های مبتنی بر سیستم ایمنی را برای تغییر مسیر بیماری آلزایمر تقویت می کند.