پارسینه گزارش می‌دهد:
«پارسینه» در گزارشی به بررسی همه نگرانی‌ها درباره سرنوشت آرامگاه ملک المتکلمین در پایتخت پرداخته است.
کد خبر: ۸۴۰۳۵
تاریخ انتشار: ۰۱ آذر ۱۳۹۹ - ۱۰:۴۳        21 November 2020

همه نگرانی‌ها درباره سرنوشت آرامگاه ملک المتکلمین
 
تحریریه پارسینه: اوضاع آرامگاه ملک المتکلمین از خطبای مشهور دوره مشروطیت و اخبار و حواشی نه برای امروز و دیروز که نزدیک به یک دهه است. همه چیز هم از بی توجهی به تخریب و آینده آن نشات می‌گیرد. حالا دوباره چند وقتی است که آینده این بنا سبب نگرانی‌های فراوانی شده است. آرامگاهی در چهار راه لشگر واقع در خیابان کارگر جنوبی که ثبت میراث فرهنگی شده بود. این آرامگاه مالکیت خصوصی دارد و در اختیار ورثه آنهاست. به دلیل واقع شدن در پشت بیمارستان لقمان، قرار بود بیمارستان این ملک را از مالکان بگیرد و بیمارستان را توسعه دهد که با مخالفت سازمان میراث فرهنگی مواجه شد.
 
تا ۳، ۴ سال پیش، عکس‌هایی که از بنا بیرون می‌آمد، نشان از وضعیت نه چندان بد آن داشت، اما در بازدیدی که توسط رییس شورا در اواخر سال گذشته رخ داد، مشخص شد تمام سقف ریخته شده و تخریب در سطح کلی رخ داده است. با وجود اعلام این خبر، میراث فرهنگی تا امروز کاری برای این ملک نکرده، ورثه آن هم تمایل به تخریب شدن بنا دارند.
 
این آرامگاه متعلق به ملک المتکلمین از خطبای مشهور دوره مشروطیت و واعظ و از بنیان گذاران مدارس جدید پس از توپ بستن مجلس دستگیر شد و در باغ شاه در مقابل محمدعلی شاه به قتل رسید. آرامگاه او در حیاط خانه‌ای است که گفته می‌شود پس از اعدام وی و صور اسرافیل، آن‌ها را شبانه و پنهانی به آنجا آورده و دفن کرده اند. این مقبره‌ها در حیاط یک ملک قدیمی - که مالک آن در دسترس نیست - قرار گرفته و در حال تخریب است.

احمد محیط طباطبایی، رئیس موزه‌های ایران «ایکوم» با تاکید بر ضرورت حفاظت و نگهداری از مقبره شهدای مشروطه، می‌گوید: «ملک المتکلمین و صور اسرافیل از معروف‌ترین شهدای دوره مشروطه اند که پس از گذشت ۱۰۰ سال، مقبره آن‌ها هنوز وجود دارد.» او با اظهار تاسف از وضعیت اخیر این مقبره‌ها در دل پایتخت گفت: «پاسداری از ارزش‌های تاریخی و روایت‌های تاریخ معاصر برای فرزندان امروز ما کم از جهاد نیست و باید با در پیش گرفتن این رویه، حفظ ارزش‌های تاریخی را در اولویت خود قرار دهیم.»

معاون سازمان زیبا سازی شهرداری تهران هم با تایید صحبت‌های محیط طباطبایی می‌گوید: «حراست و حفاظت از بافت‌های تاریخی ارزشمند از جمله مقبره شهدای مشروطه در اولویت کاری شهرداری تهران است و در این زمینه تلاش کرده ایم تا با تملک ملکی که در همسایگی این مقابر وجود داشت و با همکاری شهرداری منطقه ۱۱ روند بهسازی و احیای مقبره شهدای مشروطه را سرعت بخشیم.»

شهرداری تهران اصلی‌ترین کار‌ها را برای آرامگاه انجام داد

مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران طی بازدید از آرامگاه ملک المتکلمین و صوراسرافیل گفت: این افراد دو تن از پیشگامان جنبش مشروطه بودند و به شهادت رسیدند و جنازه آن‌ها پشت حصار باغ شاه انداخته شد و شبانه توسط دوستداران مشروطه دفن شدند. متاسفانه از آن تاریخ تا کنون بنای یادمان درخوری که نشان دهنده قدمت مشروطه خواهی باشد، ساخته نشده است.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: جنبش مشروطه به عنوان جنبش قانون خواهی و دموکراسی خواهی سابقه بیش از جنبش اصلاحات در ژاپن دارد و حرکت مردم ایران برای حاکمیت قانون و مردم بی بدیل است.

همه نگرانی‌ها درباره سرنوشت آرامگاه ملک المتکلمین+عکس

فراهانی با بیان اینکه شهرداری تهران اقدام به بازسازی و نوسازی این بنا با طرح فاخر کرده است، بیان کرد: طی بازدید از این مجموعه نشان می‌دهد که شهرداری تهران اصلی‌ترین کار‌ها را انجام داده و اقدام به بازسازی اولیه کرده و بنا را از شکل مخروبه خارج و اطراف بنا را تملک کرده است.

او ضمن تقدیر از همکاری بیمارستان لقمان الدوله با شهرداری تهران گفت: باید از بیمارستان به عنوان یک نهاد متوجه مسئولیت اجتماعی تقدیر شود. اگر این احساس مسئولیت بیمارستان نبود قطعا این بنا از بین می‌رفت و بیمارستان نقش بسیار مهمی در صیانت از این فضا داشته همچنین دوستان مدیریت شهری قول داده اند که جلسه‌ای با مهندسین مشاور و سازنده ترتیب دهند تا نوسازی و ترمیم بنای فاخر جنبش مشروطه را تسریع بخشند که امیدواریم یادمانی برای بازدید جهانگردان باشد.

بنابراعلام دفتر این عضو شورای شهر، ناظر رئیس شورا در امور محاسبات و پایش عملکرد در پایان تاکید کرد: بنا است تا در کنار این فضا مجموعه اسناد دوران مشروطه درست شود تا این مرکز اسناد، محلی برای مراجعه پژوهشگران باشد.

همکاری شهرداری تهران و بیمارستان لقمان

بعد از انتشار اخباری درباره آخرین وضعیت آرامگاه صور اسرافیل و ملک المتکلمین و تعدادی از شهدای قلم دوران مشروطه در توضیحی که نادر بابالار - مدیر امور اداری مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی لقمان حکیم - از همکاری کامل باسازمان زیبا سازی شهرداری تهران و شهرداری منطقه ۱۱ برای صیانت از این مکان ارزشمند تاریخی خبر داد. بابالار با بیان اینکه از ابتدای اجرای پروژه مرمت و نگهداری مقبره سران مشروطه توسط سازمان زیبا سازی شهرداری تهران، شورای شهر و منطقه ۱۱ برای به نتیجه رسیدن آن همکاری و مشارکت مستمر با مدیریت شهری داشته اند؛ گفت: هر گونه تغییر کاربری و تبدیل این مکان به پارکینگ تکذیب می‌شود و به هیچ وجه قرار نیست چنین اتفاقی بیفتد.

وی همچنین به جلسات متعددی که توسط شهرداری تهران با حضور رییس بیمارستان برای اجرای پروژه مرمت و بازسازی مقبره برگزار شده؛ اشاره کرد و افزود: حفظ ابنیه واجد ارزش تاریخی حائز اهمیت است، این بیمارستان به طور مداوم با شهرداری تهران همکاری دارد.

بابالار بیان کرد: با توجه به این که محل قرار گیری پروژه در مقابل اورژانس بیمارستان است، حفاظت فیزیکی و حراست مکان به صورت شبانه روزی برای پیش گیری از آسیب‌های احتمالی، رصد تردد افراد و حصار کشی توسط بیمارستان انجام شده و با شهرداری منطقه ۱۱ و سازمان زیبا سازی نیز در ارتباط هستیم تا در صورت بروز هر گونه مشکلی موضوع را به اطلاع برسانیم.

به گفته او هیچ تصمیمی برای ایجاد پارکینگ وجود ندارد و بیمارستان موظف به همکاری با شهرداری برای مراقبت و حفظ این فضای تاریخی است.

امیدوار رضایی، رییس بیمارستان لقمان هم خواستار تسریع در  بازسازی وتکمیل طرح مرمت مقبره سران مشروطه توسط مدیریت شهری شد و با توجه به اینکه شهردار تهران مسئولیت بازسازی را قبول کرده، از شهرداری تهران خواست برای جلوگیری از این شایعات اجرای پروژه هر چه زودتر تکمیل و به پایان برسد.

شهرداری تخریب آرامگاه را شایعه خواند

با وجود این اخبار، اما حرف و حدیث‌هایی هم مبتی بر تخریب این مکان در روز‌های اخیر شنیده شد. موضوعی که شهرداری تهران آن را صریحا رد کرد. مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران اخبار منتشر شده درخصوص تخریب مقبره ملک‌المتکلمین را شایعاتی بی‌اساس خواند و تاکید کرد: بازسازی مقبره در دستورکار این سازمان قرار دارد و تاکنون اقدامات تملیکی خوبی در این خصوص انجام شده است.

برزین ضرغامی با تاکید بر اینکه تاکنون ۳ اقدام اساسی در خصوص بازسازی و مرمت این مقبره انجام شده است، خاطرنشان کرد: در این مقبره، یک سرایدار به همراه خانواده‌اش بیش از ۵۰ سال زندگی می‌کردند و حتی ادعای مالکیت بخشی از مقبره را داشتند که در آن ساخت و ساز انجام شده بود. در گام اول برای این خانواده محل مناسبی تهیه سپس فضای اقامت سرایدار تخریب و به فضای مقبره افزوده شد.

او افرود: بخش زیادی از مراحل مرمت و بازسازی قبر‌های موجود در مقبره ملک‌المتکلمین به پایان رسیده و مراحل نهایی در دست اقدام است.
مدیرعامل سازمان زیباسازی در ادامه گفت: علاوه بر اقدامات فوق، شهرداری در راستای ایجاد دسترسی بیشتر و بهتر به مقبره، ساختمانی را همجوار با آن خریداری کرد و آن را به عنوان قلمرو به این مقبره تاریخی افزود.

ضرغامی با بیان اینکه اقدامات عمرانی بیمارستان لقمان هیچ‌گونه دخالتی در حریم مقبره ندارد، بیان کرد: همکاری و تعامل خوبی با مسوولان بیمارستان داریم و تاکنون چندین جلسه مشترک برگزار کرده‌ایم. حتی بیمارستان به تازگی اعلام کرده که حاضر است بخشی از فضای پارکینگ موتوسیکلت خود را جهت الحاق به مقبره در اختیار بگذارد.  

این‌ها در حالی است که به تازگی تصاویری از فضای کارگاهی این مقبره در فضای مجازی منتشر و گفته شده بود که نشان می‌داد این مقبره به مخروبه تبدیل شده و در حال تخریب است.

میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل مدیر روزنامه صوراسرافیل که باید او را پایه گذار روزنامه نگاری نوین در ایران دانست و میرزا نصرا... بهشتی معروف به ملک المتکلمین که زبان و قلم او جوهره مشروطه شد در این خانه خفته اند. بعد از حادثه باغشاه و کشتن تعدادی از مشروطه خواهان خصوصا سه تن از اهالی قلم میرزا نصرا... بهشتی معروف به ملک المتکلمین، میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل و میرزا احمد تربتی سلطان العلما و تبعید تعدادی دیگر منجمله علی اکبر خان دهخدا غائله باغشاه خاتمه یافت. اجساد دو تن یعنی ملک المتکلمین و میرزا جهانگیرخان توسط قزاقان به خندقی بیرون از باغشاه پرت شد. دوستان این دو تن از این واقعه باخبر شدند و شبانه در همان خندق پشت دیوار‌های باغشاه یعنی محل فعلی واقع در خیابان کمالی خیابان مخصوص کوچه شهیدابراهیمی اجساد آنان را دفن کردند. بعد از استبداد صغیر، سنگ قبری هم تهیه شد که حاوی نام دو تن است. حالا این مکان که کتعلق به چند تن از مهم‌ترین افراد تاریخ این کشور و مطبوعات ایرانی هستند، سرنوشتی مبهم در پیش دارد.
برچسب ها: اطلس خبر
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر: