وقتی ترس قدرت‌های جهانی از آمریکای قلدر ترامپ می‌ریزد

 

ایالات متحده که در ماه‌های گذشته سخت تلاش کرده بود تا اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران با خود همراه کند، نه تنها با مخالفت رقبای خود همچون چین و روسیه مواجه شد، بلکه از طرف متحدان اروپاییش هم به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.

دوستان و دشمنان واشنگتن متفق القول خروج این کشور از برجام را علت افزایش تنش‌ها با ایران دانستند و تاکید کردند که آمریکا نمی‌تواند برای تمدید تحریم ایران به مفاد توافقی که از آن خارج شده است متوسل شود.

تنهایی آمریکا در شورای امنیت تا اندازه‌ای روشن بود که رسانه‌های مخالف ترامپ بار دیگر بر اوضاع وخیم این کشور در مسائل بین المللی تاکید کنند و رسانه‌های جمهوری خواه هم سکوت اختیار کنند.

روزنامه «نیویورک تایمز» در یادداشتی پیش نویس قطعنامه آمریکا را کاملا ناکام خواند که به گفته منابع دیپلماتیک احتمالا نمی‌تواند حمایت لازم برای رای گیری را هم جلب کند. تحلیل گران هم می‌گویند مخالفت‌ها با سخنان مایک پومپئو در جلسه شورای امنیت، انزوای فزاینده و کاهش نفوذ آمریکا را به تصویر کشید به گونه‌ای که حتی درباره ایران هم که برخی اعضای شورا به آن را به چشم یک کشور سرکش بی ثبات کننده منطقه می‌بینند، صدق می‌کند.

«هنری رم»، کارشناس ایران در «گروه اوراسیا» می‌گوید این نشست «تصویر روشن دیگری از انزوای آمریکا در مسئله ایران بود، همچون ناکامی آن در سه سال گذشته برای ترغیب دیگر امضاء کنندگان توافق هسته‌ای به حمایت از رویکرد این کشور.»

نشریه تخصصی «فارن پالیسی» هم با تحلیل نشست شب گذشته شورای امنیت نوشت «در حالی که چشم انداز انتخاب دوباره ترامپ مبهم شده است، نشست داغ شورای امنیت درباره ایران نشان دهنده از بین رفتن ترس قدرت‌های جهانی از رویارویی با ایالات متحده بود.»

فارن پالیسی ادامه داد در روزی که اتحادیه اروپا نام ایالات متحده را از «فهرست ایمن» کشور‌هایی که اجازه دارند به این بلوک سفر کنند حذف کرد، برخورد سرد شورای امنیت با پومپئو تصویر انزوای ایالات متحده را کامل‌تر کرد و نشان داد که کشور‌های دیگر کمتر به خواسته‌های دولتی تن می‌دهند که انتخاب دوباره اش با ابهام مواجه است. از سوی دیگر، مجادله در سازمان ملل همزمان شده است با افشای گزارش‌های اطلاعاتی مبنی بر این که واشنگتن در واکنش به تحریک طالبان توسط مسکو برای کشتن نیرو‌های آمریکایی و موئتلفانش در افغانستان ناکام بوده است.

 

شدت انتقاد‌ها در نشست شورای امنیت جایی بود که نماینده آلمان اظهار داشت آمریکا با خروج از برجام، حقوق بین الملل را نقض کرده است. برلین در رابطه این که واشنگتن حق ندارد تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را بازگرداند، موضع پکن را تایید کرد. نماینده روسیه هم در سخنانی کنایه آمیز، تحریم‌های آمریکا را با قتل جرج فلوید مقایسه کرد که همچون «گذاشتن زانو بر روی گردن کسی است.»

در ابتدای نشست شورای امنیت، رزماری دی کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی که پیشتر در وزارت خارجه آمریکا مسئولیت داشته است، از برجام به عنوان «دستوارد چشمگیر دیپلماسی چندجانبه گرا و گفتگو» ستایش کرد، از تصمیم کشورش برای خروج از آن ابراز تاسف کرد و تاکید کرد که ایران تا زمان تصمیم ترامپ، به توافق پایبند بوده است.

دی کارلو اگرچه مدعی شد که تسلیحات کشف شده توسط آمریکا و همچنین سلاح‌های به کار رفته در حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی ساخت ایران بوه اند و تهران را به نقض توافق هسته‌ای متهم کرد، اما در عین حال اذعان داشت درباره ادعای آمریکا که راکت‌های فضایی ایران که در فوریه و آوریل پرتاب شدند بتوانند کلاهک هسته‌ای حمل کنند، «دیدگاه‌های مختلفی» وجود دارد.

با مخالفت جدی اعضای شورای امنیت، بعید است که طرح پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران حتی به رای گذاشته شود و انتظار می‌رود اروپایی‌ها طرحی را پیشنهاد کنند که خواهان تمدید بخش‌هایی از این تحریم برای مدت شش ماه باشد.

با تمام این اوصاف، چه اروپایی‌ها بتوانند طرح پیشنهادی خود را به تصویب برسانند یا خیر، تحولات اخیر نشان داده است که قدرت‌های جهانی ابایی از آن ندارند که در مقابل یکه تازی‌های ایالات متحده بایستند و حامیان یکه تازی آمریکا به عربستان، اسرائیل و بحرین شده اند.