نشست خبری درباره نمایشگاه فارمکس خاورمیانه ۲۰۲۰ در سازمان غذا و دارو برگزار شد؛ و معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو در این نشست گفت: ما ۹۷ درصد داروهای مورد نیاز بازار کشور را در داخل تولید میکنیم و تنها ۳ درصد داروهای مورد نیاز ما از خارج وارد میشود.
محمدرضا شانه ساز در ادامه گفت: با این حال، بیش از ۲۰ درصد ارزبری در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۹۷ کاهش یافته است و از ۳.۷ میلیارد دلار به رقم ۳ میلیارد دلار ارز مورد نیاز برای دارو و تجهیزات پزشکی کاهش دادیم. یکی از دلایل مهم این بود که توانستیم به تولید داخل با جدیت بسشتری بها بدهیم. اگر سال ۹۷ حدود ۶۰ درصد از ارز دارو را برای واردات گذاشته بودیم امسال ۶۰ درصد از ارز اولیه را برای واردات مواد خام گذاشتیم.
معاون وزیر بهداشت در ادامه گفت: تعداد موارد کمبود داروهایی که گزارش میشود بسیار اندک است. برای برنامه ریزی سال بعد، این رقم به ۲.۵ میلیارد دلار خواهد رسید که نقطه اصلی اتکای ما توجه به تولید داخل است و اعداد و ارقام میتواند گویای این باشد که تامین مواد اولیه از داخل انجام میشود.
رئیس سازمان غذا و دارو در ادامه این نشست گفت: اگر ۱۰ سال گذشته را نگاه کنیم بسیاری از داروهای بیماران خاص مانند MS، تالاسمی، هموفیلی و سرطانی را وارد میکردیم. از ۱۲ سال پیش همه این ارقام را خودمان تولید میکنیم. در حوزه بیوتکنولوژی اگر میخواستیم همه را وارد کنیم ۱.۳ میلیارد دلار باید به این ارقام وارداتی اضافه میکردیم. بخش اعظمی از ۳ درصد داروی وارداتی مورد نیاز ما یا بسیار جدید هستند و نمیتوان از واردات آنها صرف نظر کرد. دسته دیگر، اقلامی هستند که تولید آنها توجیه اقتصادی ندارد. اینها را ۲ تا ۳ شرکت در دنیا تولید میکنند و بسیار هم گران قیمت است. به لحاظ نداشتن توجیه اقتصادی، با وجودی که تولید آنها کار سختی نیست، امکان تولید نداریم. ساز و کار را در شرکتهای دانش بنیان دیده ایم که این اقلام را هم تولید کنند. این ۳ درصد وارداتی عمدتا مربوط به اینهاست.
در خارج داروی ما را میخرند و در داخل به آن هجمه میکنند
شانه ساز با بیان این که داروهای ما از نظر کیفیت مورد استقبال قرار میگیرد، گفت: برخلاف هجمههایی که در داخل میشود، در کشورهای همسایه استقبال خوبی از داروی ایرانی صورت گرفته است. در یکی از کشورهای همسایه جلسهای داشتم که وزیر بهداشت آنها میگفت: من دو نفر از معاونانم فقط داروی ایرانی مصرف میکنند، ولی شما در کشور ما توفیق پیدا نمیکنید، چون کشور ما کشور برندهاست و پزشکان ارتباطاتی دارند که با استفاده از آنها دارو را تجویز میکنند.
رئیس سازمان غذا و دارو در ادامه بیان کرد: دارو یک کالای خاص است که اگر در یک کشور شناخته شد، تغییر دادن بازار آنها کار راحتی نیست. به دلایل غیر علمی و غیرکارشناسی همواره موانعی را بر سر شرکتهای داروسازی ما قرار میدهند که نتواند ثبت شود. حجم بزرگی از داروهای کشور ما به صورت قاچاق در کشورهای اطراف وارد شده است، ولی اجازه ثبت به داروهای ما نمیدهند.
شانه ساز توضیح داد: در داروهایی که رقیب کمتری داریم یا شرکتهایی که به لحاظ ماهیت داروها، قیمتهای خوبی را دارند در بخش صادرات خیلی موفقتر از داروهای خارجی هستند.
مصوبه هیات دولت در واردات دارو
خبرنگاری درباره مصوبه اخیر هیات دولت درباره واردات موازی دارو سئوال کرد. شانه ساز در پاسخ گفت: در قانون بودجه ۹۸ حکمی درباره واردات دارو بود. هیچ اتفاق جدیدی نیفتاده است. برای واردات فوری یا موازی داروها، کارهایی انجام میشد که دو بحث دنبال میشد، یکی برای داروهای تولیدی یا وارداتی که به هر دلیلی صاحب پروانه آن دارو نتواند نیاز کشور را به موقع تامین کند از مسیر فوریت، دارو وارد میشد. برخی داروها هم به صورت انحصاری هستند و نمایندگان متعدد ندارند. این انحصار باعث میشود شرکت وارداتی انحصاری، روی قیمت، یکه تازی کند.
معاون وزیر بهداشت در ادامه توضیحاتش بیان داشت: از چند سال پیش در وزارت بهداشت برای اینکه قیمت رقابتی ایجاد کنند، اجازه واردات موازی دادند. به این معنی که اگر دارو با قیمت ۲۰ درصد پایینتر تامین شود، به او هم اجازه واردات موازی داده میشد. این تاکنون ضابطهای نداشت و آنچه مصوب شد، قانونمند کردن روند قبلی بود. اینطور از نظر سلیقه و صنف تبدیل به رویه قانونی شد. همان اقلامی که کمبود داشتیم یا فوریتی وارد میکردیم، شامل این آیین نامه شده است.
داروهای ما در حجم زیاد صادر میشود
رئیس سندیکای تولید مواد اولیه درباره کیفیت مواد اولیه تولید داخل گفت: درباره خلوص یا کیفیت وقتی بحث مطرح میشود، معمولا درصد خلوص مد نظر است. در مواد اولیه، بحث ناخالصی هاست که در حد یک واحد در میلیون مطرح است. کیفیت مهمترین مورد مدنظر در ماده اولیه داروهاست. در روی جعبه داروهای خارجی میبینید که استانداردهای کشورهای مختلف را مطرح کرده اند. ما هم گریزی نداریم. برای همین صادرات مواد موثر دارو بسیار ساده است. صادرات ما به اقصی نقاط دنیا انجام میشود. ما سابقه صادرات به اروپا، آلمان، کانادا، ژاپن و همه جای دنیا داریم. البته مباحث محدودیتهای بانکی امروز مقداری کار صادرات را حل کرده است، ولی مشتریان ما مواد اولیه داروی تولید ایران را میگیرند و به قول خودشان «غسل تعمید» میدهند و بازصادر میکنند. همین الان داروی ایران به صورت غیررسمی با حجم بسیار زیادی در حال صادرات است.
فرامرز اختراعی در ادامه گفت: تمام ایرانیان مقیم خارج از کشور وقتی از ایران میخواهند به کشور خود برگردند، با چمدان پر از دارو خارج میشود. داروی ایران و مواد خام آن دارای بهترین کیفیت است. در تمام دنیا کیفیت ابتدایی دارو را روی مواد خام آزمایش میکنند. اخیرا بهانهای برای ایجاد محدودیت برای داروها و مواد خام داروی صادراتی ما هستند. صادرات ما فقط برای پادزهر ۳۰ میلیون دلار و در مواد موثره دارویی ۴۰ میلیون دلار و درباره دارو مقداری صادرات رسمی ممانعت شده است تا ضریب تامین نیازهای داخلی قطعیتر شود. مجموعه صادرات رسمی حدود ۱۵۰ میلیون دلار بیشتر نیست.
چطور بگوییم کرونا در ایران نداریم
مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت هم در حاشیه این نشست گفت: من دلم از کرونا خیلی پر است، ما ۴۵ روز است میگوییم کرونا ندیده ایم، ولی عدهای میگویند دیده ایم و برای ۲۲ بهمن نمیگویند. بعد میگویند انتخابات بود و نمیگویند. بعد هم میگویند نوروز است و نمیخواهند دید و بازدیدهای عید خراب شود و اعلام نمیکنند مردم کرونا گرفته اند. کم مانده است دبیر کل سازمان ملل بیاید بگوید در ایران کرونا ندیده ایم.
جهان پور در ادامه گفت: درباره داروی ایرانی هم کم انصافی میشود. واقعیت موضوع این نیست. کدام بیماری صعب العلاج ما است که داروی ایرانی مصرف میکند و نتایج آن از دنیا پایینتر است؟ هر سال هم شاهد افزایش طول عمر و امید به زندگی با ۹۷ درصد داروی تولیدی در کشور هستیم.
این مدیر وزارت بهداشت در ادامه گفت: داروی ایرانی مظلوم واقع شده است و مقداری خودمان به آن ظلم کرده ایم و امیدواریم این رویه به مرور زمان اصلاح شود. کل بازار روسیه درباره داروی MS داروی ایرانی است. بازار ۱۲۰ میلیون نفری روسیه از داروی ایرانی استفاده میکند، ولی در داخل عدهای به دنبال داروی خارجی هستند. برخی از داروها برای هزینه شناسایی شدن در بازارهای اروپا به اندازه هزینه یک خط تولید در ایران است. بسیاری از داروهای ما مشابه سازی شده است و قرار نیست زیره به کرمان ببریم.
میثم کریمی مدیر روابط عمومی سندیکای تولیدکنندگان مواد اولیه دارویی هم گفت: در این نمایشگاه ۲۶۰ شرکت حضور دارند که ۴۰ درصد آنها از ۱۶ کشور مانند کشورهای هند، آلمان، ایتالیا، چین، لهستان، کره جنوبی و سایر کشورها هستند. نمایندگان شرکتهای چینی در ایران یا هندوستان در این نمایشگاه شرکت میکنند. این نمایشگاه در ۶ اسفندماه در هتل المپیک آغاز به کار خواهد کرد.