بزرگ‌ترین بلوک تجاری جهان سال ۲۰۲۰ متولد خواهد شد

 

 به نقل از «سی ان بی سی»، توافق «شراکت اقتصادی فراگیر منطقه ای» (RCEP)، شامل هر ده عضو آسه‌آن (اتحادیه کشورهای جنوبی شرق آسیا) و پنج شریک تجاری عمده آن‌ها است که عبارتند از: استرالیا، چین، ژاپن، نیوزیلند و کره جنوبی.

بنابر گزارش رویترز این ۱۵ کشور در کنار هم نزدیک به یک سوم جمعیت و تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهند که این بیشتر از هر بلوک تجاری منطقه‌ای دیگری از جمله اتحادیه اروپا و یا توافق ایالات متحده، مکزیک و کانادا است.

مذاکرات این توافق از نوامبر ۲۰۱۲ به عنوان ابتکاری از سوی آسه آن برای تشویق تجارت میان اعضای آن و شش کشور دیگر در پنوم پن، پایتخت کامبوج، آغاز شد، اما بعد‌ها هند به خاطر نگرانی از تاثیر منفی این توافق بر تولیدکنندگان جنوب آسیا تصمیم گرفت به آن نپیوندد.

این شش کشور (استرالیا، چین، هند، ژاپن، نیوزیلند، و کره جنوبی) هر کدام به طور جداگانه توافق تجارت آزاد با آسه آن داشتند، اما با اجرای شدن «شراکت فراگیر» که شامل کاهش بیشتر تعرفه ها، استانداردسازی قوانین و رویه‌های گمرکی، و گسترش دسترسی به بازار به ویژه در میان کشور‌هایی که با یکدیگر قرارداد نداشتند، موجب رشد بیشتر تجارت در منطقه خواهد شد.

تمام ۱۶ کشور فوق مذاکرات مربوطه را در سال ۲۰۱۳، زمانی که مذاکرات برای یک توافق تجاری بزرگ دیگر به نام «شراکت فراآتلانتیک» (TTP) در جریان بود، آغاز کردند. با توجه به این که چین در طرح آمریکا محور «شراکت فراآتلانتیک» حضور نداشت، بسیاری از ناظران «شراکت فراگیر» را راهی برای مقابله چین با نفوذ آمریکا در منطقه ارزیابی کردند.

در سال ۲۰۱۷، اما دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، کشورش را از مذاکرات توافق «شراکت آتلانتیک» بیرون کشید و تعرفه‌های تنبیهی متعددی علیه شرکای تجاری آمریکا وضع کرد.

جنگ تجاری آمریکا و چین با کاهش تقاضا برای کالا‌ها و کند شدن رشد اقتصادی، به طور ویژه به بسیاری از صادرکنندگان آسیایی ضربه زد و ضرورت به سرانجام رسیدن «شراکت فراگیر» پس از این رویداد‌ها بیشتر شد.

شراکت فراگیر چه می‌کند؟

متن نهایی حاوی جزئیات این توافق پیش از آن که به امضا برسد و منتشر شود، مورد بررسی‌های حقوقی قرار خواهد گرفت.

گزارش‌های رسانه‌ای و تحلیلی می‌گویند این توافق در وهله اول برای تجارت کالا سودمند است، چرا که تعرفه بسیاری از محصولات را کاهش می‌دهد. به علاوه، رویترز گزارش داد این توافق اجازه می‌دهد تا بازرگانان یک کالا را در سراسر این بلوک تجاری بفروشند، بدون آن که نیاز باشد برای هر کشوری به طور جداگانه مراحل اداری را طی کنند.

حتی برای شرکت‌هایی که قصد دارند کالا‌های خود را به خارج از این بلوک صادر کنند، این توافق انگیزه‌ای خواهد بود تا زنجیره تامین خود را در میان کشور‌های عضو ایجاد کنند.

با این وجود گفت: می‌شود که «شراکت فراگیر» فاقد کیفیت و گستره‌ای است که در «توافق فراگیر و پیشرو برای شراکت فراآتلانتیک» دیده می‌شود. این توافق دوم در واقع جایگزین همان «شراکت فراآتلانتیک» پس از خروج آمریکا است.

به طور ویژه، «شراکت فراگیر» بر خلاف توافق دیگر، فاقد درخواست برای تعهد کشور‌های عضو جهت حمایت از حقوق کارگران و محیط زیست است. این توافق همچنین بخش‌های خدماتی کمتری را پوشش می‌دهد و برخی گزارش‌ها می‌گویند خروج هند از آن به همین دلیل بوده است.

نقش هند

هند از ابتدای مذاکرات در آن حضور داشت، اما بعد‌ها به خاطر نگرانی از تاثیر منفی آن بر تولیدکنندگان خود انصراف داد. بحث نحوه تعامل با هند از موضوعات داغ گفتگو‌های اخیر بوده است.

بعضی اعضا همچون ژاپن بر این باورند که مشارکت هند هم به دلایل اقتصادی و هم به منظور خنثی کردن وزن چین ضروری است. هند سومین اقتصاد بزرگ آسیا و یک بازار مصرف بزرگ است.

با این وجود دیگر کشور‌های عضو انتظار دارند که «شراکت فراگیر» بدون حضور هند هم عملیاتی شود.

«واحد اطلاعاتی اکونومیست» در گزارشی نوشت: «بدون حضور هند، «شراکت اقتصادی فراگیر منطقه ای» اهمیت کمتری خواهد داشت، اما مسیر عملیاتی شدن آن بسیار هموارتر خواهد بود.»