درگیری های مرز قره باغ تا کنون 100 کشته بر جای گذاشته است این درگیری که زخمی است بسیار کهنه به زمان شوروی سابق باز میگردد شاید به این خاطر است که می گویند زخمی کهنه!
کد خبر: ۴۳۱۴
تاریخ انتشار: ۱۵ فروردين ۱۳۹۵ - ۱۶:۰۱        03 April 2016

به گزارش خبرآنلاین ،روز گذشته ارمنستان و جمهوری آذربایجان در حالی به یکدیگر آتش گشودند که هیچکدام از مقامات این دو کشور زیر بار مسولیت آن نمی رود، از طرفی آذربایجان می گوید ارمنستان به ما حمله کرده است و ارمنستان می گوید جمهوری آذربایجان ! اما خبرها به نقل از راشاتودی حاکی از آن است که ارمنستان 127 بار به گفته مقامات آذربایجان به این کشور اتش گشوده است و نیروی های جمهوری آذربایجان را تحریک به جنگ کرده است.
  اولین واکنش به این رویداد مربوط به روس ها می شود، ولادیمیر پوتین دقایقی بعد از انتشار این خبر به شدت واکنش نشان داد و از دو طرف درگیر در مرز قره باغ خواست به این مناقشه پایان دهند و منطقه را دوباره وارد فاز تازه ای از کشمکش نکنند.

در این میان مقامات و رهبران اروپایی از جمله دبیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا خانم موگرینی نیز به این درگیری مرزی واکنش نشان داد و خواستار پایان هرچه سریعتر این درگیری شد.

فرانسو اولاند رئیس جمهوری فرانسه هم امروز در واکنش به این درگیری دو طرف را به رعایت فوری ، کامل و رعایت آتش بس فرا خواند. وی همچنین گفت: «وقایع جمعه شب «جدیترین و مرگبارترین وقایع منطقه از زمان توافق 1994 میلادی تاکنون بود، پیش از توافق، درگیری ها به مرگ 30 هزار نفر منجر شده بود.»

در این میان سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان هم در واکنش به اقدام این دو کشور گفت: در حالی که منطقه شاهد اقدامات ویرانگر گروههای افراطی بوده و نیازمند آرامش و استقرار است، دریافت اخبار نگران کننده از تشدید درگیری ها در منطقه قره باغ میان آذربایجان و ارمنستان موجب نگرانی شدید جمهوری اسلامی ایران است.

در این میان ترکیه تمام قد از جمهوری آذربایجان دفاع و حمایت کرد .

همین طور جان کری وزیر خارجه آمریکا، اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان، گروه مینسک و سازمان ملل هم به این درگیری واکنش نشان دادند.


درگیری های مرز قرباغ تا کنون 100 کشته بر جای گذاشته است. این مناقشه مرزی و ارزی، زخمی است کهنه که به زمان شوروی سابق باز می گردد و شاید به این خاطر است که به آن زخم کهنه می گویند. اما این داستان از کجا آغاز می شود؟

در سال های بین فوریه 1988 تا مارس 1994 این دو کشور بر سر منطقه قره باغ در جنگ بودند، که در نهایت این منطقه بخشی از خاک ارمنستان اعلام شد اما هنوز هیچ کشوری این محدوده را به رسمیت نشناخته است.

اطلاعاتی که در ویکی پدیا درباره منطقه قره باغ آمده است به این شرح است: جنگ قَرَه‌باغ جنگی بود که از فوریه ۱۹۸۸ تا مارس ۱۹۹۴ در ناحیه قره‌باغ، واقع در جنوب غربی جمهوری آذربایجان، بین اکثریت ارمنی ساکن با پشتیبانی ارمنستان و جمهوری آذربایجان رخ داد. با بالاگرفتن درگیری، هرکدام از طرفین سعی در پاکسازی قومی مناطق تحت تصرف خود از نژاد دیگر کردند.

 
در نتیجه جنگ قره باغ بیش از ۳۵ هزار نفر کشته شدند و بیش از ۸۰۰ هزار نفر در نواحی مورد مناقشه، آواره و مجبور به جلای وطن شدند. برای برقراری صلح دائمی و فراگیر در منطقه کوشش‌های متعددی به عمل آمد و طرح‌های صلح مختلفی ارائه گردیده است ولی هیچ‌یک به نتیجه عینی و مورد انتظار نرسید و وضعیت حاکم بر منطقه همچنان نه جنگ و نه صلح است.

 
بحران قره باغ موجب قطع روابط دیپلماتیک جمهوری آذربایجان و ترکیه با ارمنستان، انسداد مرزها و شرایط جدید و شکننده‌ای را در فضای منطقه قفقاز جنوبی حاکم نمود. حضور و نقش آفرینی بازیگرانی نظیر ترکیه، روسیه، آمریکا، فرانسه، سازمان امنیت و همکاری اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد در روند تحولات قره باغ موجب شد این بحران ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی به خود گیرد.

پیش زمینه جنگ قره باغ

جنگ ارمنستان–جمهوری آذربایجان اشاره به جنگی است که از سال ۱۹۱۸م تا ۱۹۲۰م که حدود دو سال به طول انجامید می‌باشد.

 با فروپاشی امپراتوری نیکلای دوم-انقلاب روسیه (۱۹۱۷) و ظهور دولتهای مستقل در قفقاز در سالهای آخر جنگ جهانی اول، رقابت درجهت چیرگی بر قره باغ و همچنین موجب اختلاف مرزی، قومیتی و تاریخی در کوهستان زنگزور، نخجوان که باعث درگیری‌های شدیدی میان اولین جمهوری ارمنستان و جمهوری دمکراتیک آذربایجان تبدیل شد.

 این جنگ به عنوان بخشی از یک رشته عملیات جنگی در قفقاز (نبرد باکو، نبرد سارداراباد، جنگ ارمنستان–ترکیه) که به مدت چهار سال به طول انجامید می‌باشد.

مرزبندی‌های تحمیلی و ناهمخوان با واقعیت تاریخی و اجتماعی دوران شوروی موجب شد پایه‌های بسیاری از مناقشات قومی و سرزمینی نظیر آبخازیا، اوستیای جنوبی، آجاریا، قره باغ و نظیر آن در فضای منطقه قفقاز شکل گیرد که تنها ارمغان آن تنش و بی‌ثباتی برای ملت‌ها و دولت‌های منطقه بود. پس از سقوط دولت‌های مستقل قفقاز در سال‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۲۱ میلادی نقشه سیاسی قفقاز با رویکرد خاص حزب کمونیست یعنی مهندسی ملیت‌ها دچار تغییرات فراوانی شد که منطقه قره باغ به نوعی در کانون این تغییرات قرار داشت.

مجادله و مذاکره بر سر سرنوشت منطقه قره باغ بیش از دو دهه پس از تأسیس اتحاد شوروی ادامه یافت.
 

پس از اعلام آتش‌بس در ۲۴ دسامبر ۱۹۹۴ میلادی شورای عالی قره باغ روبرت کوچاریان را به عنوان نخستین رئیس جمهور قره باغ انتخاب نمود و در ۳۰ آوریل ۱۹۹۵ میلادی دومین دوره انتخابات پارلمانی قره باغ برگزار شد. نخستین دوره انتخابات در ۲۸ دسامبر سال ۱۹۹۱ میلادی صورت گرفت. بعد از اعلام آتش بس ارمنستان و آذربایجان یکدیگر را برادر خواندند و به موجب مفاد آتش بس بر پایه اعلامیه کمیته انقلاب جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان و توافق بدست آمده میان دولتهای جماهیر شوروی سوسیالیستی ارمنستان و آذربایجان، بدینوسیله اعلام شد که قره باغ کوهستانی از هم اکنون بخش جدائی ناپذیر جماهیر شوروی سوسیالیستی ارمنستان را تشکیل می‌دهد.

    در اصلاحیه قانون اساسی شوروی در ۲۵ سال ۱۹۴۸ میلادی، سرنوشت سیاسی و حقوقی این منطقه تعیین شد. در اصل این قانون اساسی چنین بیان شد:


جمهوری خودمختار شوروی سوسیالیستی نخجوان و ولایت خودمختار قره باغ کوهستانی در قلمرو جمهوری سوسیالیستی آذربایجان می‌باشند. هر چند ارمنی‌ها از این تقسیم‌بندی ناراضی بودند، اما در دوران استالین مجال و فرصتی برای اعتراض نیافتند. پس از مرگ استالین و آغاز روند استالین زدایی در فضای سیاسی شوروی، تحرک تازه‌ای در فعالیت ارمنیان پدید آمد. در ۱۹ می ۱۹۶۳ میلادی عریضه‌ای به امضاء ۴۵۰۰ نفر از ارمنی‌های قره باغ در اعتراض به تداوم سیاست تبعیض و تجاوز جمهوری آذربایجان علیه ارمنیان، تقدیم نیکتا خروشچف شد که البته اقدام خاصی از سوی رهبر شوروی صورت نگرفت.



آغاز تنش سیاسی

عدم توجه جدی مسکو به ریشه اختلافات و بی اعتنایی به خواسته‌ها موجب وخامت بیش از بیش اوضاع شد. درگیری‌های پراکنده‌ای که میان ارمنیان و آذربایجانی‌ها در استپاناکرت در ژانویه ۱۹۸۸ میلادی آغاز شده بود به سرعت گسترش پیدا کرد. در سومقاییت فاجعه‌ای خونین به بار آمد که از آن تحت عنوان کشتار سومقاییت یاد می‌شود. مدت زیادی از حادثه سومقاییت نگذشته بود که پارویر هایریکیان، رهبر اتحاد برای حق تعیین سرنوشت، کمیته‌ای را با اعضای ثابت ۱۱ نفره به نام (جبهه مردمی قره باغ) در مارس ۱۹۸۸ میلادی تأسیس کرد که هدف از ایجاد آن سازمان دادن به اعتراضات مردم قره باغ بود. این جبهه که اختصاراً کمیته قره باغ نامیده می‌شد، به سرعت قدرت گرفت و در صحنه مناقشه قره باغ حاضر شد.

رویدادهای قره باغ پس از اعلام آتش‌بس

اگر چه آتش‌بس به طور محدود مورد خدشه قرار گرفت اما طرفین با تلاش فراوان آن را حفظ کردند و بدین ترتیب بدون دست یابی به راه حل قطعی، وضعیت نه جنگ و نه صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه قره باغ حاکم می‌باشد. برخی از درگیریها و جنگ های مقطعی و خونین میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان عبارتند از کشتار سومقاییت، قتل‌عام گنجه، قتل‌عام باکو، کشتار ماراقا و کشتار خوجالی.


آیا تاریخ تکرار می شود؟


گزارشی که از نظر گذراندید مروری بود بر سالها مناقشه این دو کشور در خصوص این منطقه کوهستانی اما نکته جالب این درگیری این است که هربار این حملات و درگیری ها با سرنگونی یک بالگرد آغاز می شود ، ادعایی که این دو کشور همزمان در سال 1988 مبنی بر سرنگونی یک میل می-8 آذری داشتند در ۹ ژانویه ارمنی‌ها مدعی شدند یک بالگرد میل می-۸ آذری را به وسیله یک موشک دوش پرتاب استرلا ۲ ساقط کرده‌اند و این ادعاها در ۲۴ ،۲۸ و ۳۱ ژانویه هم تکرار شد. در همان روز ۳۱ ژانویه آذری‌ها هم اعلام کردند دو فروند میل می-۸ را که در حمله اولیه ارمنی‌ها شرکت داشته‌اند سرنگون کرده‌اند. در ۱۹ فوریه دو فروند بالگرد هایند آذری که توسط خلبانان مزدور ارتش شوروی سابق هدایت می‌شدند به مواضع ارمنی‌ها در نزدیکی «کاراگالی» حمله کردند. این ادعا منجر به جنگی خونین هوایی میان این دو کشور شد.

حال پس از گذر این سالها منطقه قره باغ  روز گذشته با انتشاری تصاویری گفت:  یک فروند بالگرد MI-24 آذربایجان در مرز این این دو کشور که همان منطقه کوهستانی قره باغ است سقوط کرده است رسانه‌های ارمنستان روز گذشته گزارش دادند که یک بالگرد نظامی آذربایجان در جریان درگیری‌ها ساقط شده است. با این حال وزارت دفاع آذربایجان سقوط بالگرد آذربایجانی در مرز دو کشور را رد کرد. تکذیب این ادعا منجر به تبادل آتش میان دو کشور و کشته شدن 100 نفر انجامید.


برچسب ها: درگیری ، قره باغ
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر: