آخرین اخبار
رفتار والدین در خشونت کودکان تاثیر مسقیم دارد
پرخاشگری معمولا از زمانی در كودك آغاز می شود كه كودك توانایی بروز رفتارهای خشونت‌آمیز را داشته باشد، بنابراین از دو سالگی كودكان می‌توانند براحتی این رفتارها را از خود بروز دهند.
تحریریه اطلس خبر|پرخاشگری معمولا از زمانی در كودك آغاز می شود كه كودك توانایی بروز رفتارهای خشونت‌آمیز را داشته باشد، بنابراین از دو سالگی كودكان می‌توانند براحتی این رفتارها را از خود بروز دهند.
بسیاری از خانواده‌ها از پرخاشگری كودكانشان شكایت دارند و مدام از خود می پرسند كه فرزندشان این رفتارها را چگونه یاد گرفته است؟ چرا این اتفاق برای فرزندشان افتاده است؟ آیا در بروز این رفتار مقصر بوده‌اند؟ در نهایت هم این سوال برایشان مطرح است كه چه باید كرد تا كودك، این عادت را ترك كند.
بعضی از مطالعات نشان می دهد که ثبات پرخاشگری دخترها در طول زمان کمتر از پسرها است و چند تحقیق دیگر نشان داده است که دخترها و پسرها از این لحاظ تفاوتی ندارند. البته کودکان به هنگامی که با وقایع تنش زا مثل جدایی پدر و مادر یا به دنیا آمدن کودکی جدید رو به رو می شوند بیشتر پرخاشگر می شوند، ولی پرخاشگری شدید که بیش از چند ماه به طول انجامد غالباً حاکی از تداوم داشتن این الگوی رفتار است.
روان شناسانی که اعتقادات نظری متفاوتی دارند در مورد چگونگی تعریف پرخاشگری اساساً با هم توافق ندارند. موضوع اصلی این است که آیا باید پرخاشگری را براساس پیامدهای قابل دیدن آن تعریف کنیم یا براساس مقاصد شخصی که آن را نشان می دهد.
گروهی پرخاشگری را رفتاری می دانند که به دیگران آسیب می رساند یا بالقوه می تواند آسیب برساند. پرخاشگری ممکن است بدنی باشد، زدن، لگد زدن، گاززدن، یا لفظی، فریاد زدن، رنجاندن، یا به صورت تجاوز به حقوق دیگران، چیزی را به زور گرفتن، نقطه قوت این تعریف عینی بودن آن است به رفتار قابل مشاهده اطلاق می شود. نقطه ضعف آن این است که شامل بسیاری از رفتارهایی است که ممکن است به طور معمول پرخاشگری تلقی نشود.
پرخاشگری وسیله ای رفتاری است برای رسیدن به هدفی. پرخاشگری خصمانه رفتاری است برای آسیب رساندن به دیگران، بیشتر پرخاشگری های بین کودکان کوچک از نوع «وسیله ای» است.
این نوع پرخاشگری به خاطر متعلقات است. کودکان از یکدیگر اسباب بازی می قاپند، یکدیگر را هل می دهند تا به اسباب بازی که می خواهند بازی کنند دست یابند. به ندرت اتفاق می افتد که کودکان بخواهند به کسی آسیب برسانند یا از روی عصبانیت دست به پرخاشگری بزنند.
پرخاشگری را باید از جرئت ورزی متمایز دانست. جرئت ورزی، دفاع از حقوق یا متعلقات مانند ممانعت کودک از این که کسی به اسباب بازی اش دست بزند یا بیان امیال و آرزوها را بر می گیرد. مردم معمولاً شخص با جرات را پرخاشگر می دانند، در صورتی که کسی که از حق خود دفاع می کند با جرات است نه پرخاشگر.
اما پرخاشگری كودك می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، وقتی عوامل محیطی باعث بروز پرخاشگری می‌شوند. به عنوان مثال زمانی که کودک شاهد رفتار خشونت آمیز باشد از آن الگو می گیرد. اگر كودك شاهد رفتارهای خشونت بار پدر و مادر با افراد دیگر باشد، این‌گونه رفتار را فرامی‌گیرد. بنابراین كودكان از طریق‌مشاهده، رفتارهای والدین را می آموزند و همانند الگوهای خود رفتار میكنند.
نمونه این مورد دعوای دو کودک هشت ساله در یک موسسه آموزشی زبان بود که مدیر آوزشگاه آن دو کودک را از کلاس بیرون برد و با تماس تلفنی از والدین آۀنها خواست برای روشن شدن علت این دعوا به موسسه مراجعه کنند. اما وقتی والدین دو کودک وارد می شوند بدون توجه به مدیر آموزشگاه و فرزندان خود درگیری لفظی پیدا می کنند. این نشان می دهد که آن دو کودک از والدین خود الگو برداری کرده اند.
البته فیلم های خشونت آمیز هم در رفتار کودکان تاثیرگذار است. تعداد زیادی از والدین، برنامه‌های خشونت‌آمیز مورد علاقه شان را در كنار كودكان تماشا میكنند. این مساله علاوه بر این‌كه باعث رفتار خشونت آمیز در كودكان می‌شود، موجب بروز علائم اضطراب در آنان نیز می‌شود. بنابراین نیاز است والدین براساس علاقه خود و فرزندانشان زمان خاصی را برای دیدن این فیلم‌ها اختصاص دهند و به هیچ وجه این‌گونه فیلم‌ها را همراه كودكانشان نبینند.
استفاده از بازی های خشونت‌آمیز مانند پلی‌استیشن یا بازی‌های كامپیوتری كه عمدتا با زد و خورد شدید همراه است نیز باعث بروز علائم خشونت‌آمیز در كودكان می‌شود. البته چنانچه خانواده‌ها بخواهند یكباره این صحنه‌ها را از برنامه روزانه كودكانشان حذف كنند، با مخالفت شدید مواجه خواهند شد. بنابراین خانواده‌ها برای كاهش این رفتارها باید سعی كنند، آرام‌آرام دیگر موضوعات مورد علاقه كودكشان را برایش جایگزین كنند. به عنوان مثال اگر كودكی علاقه به فوتبال یا ماشین بازی دارد، سعی كنند سی‌‌دی این‌گونه بازی‌ها را جایگزین كنند. این روند باید آنقدر آرام صورت گیرد كه حداقل مخالفت از سوی بچه صورت گیرد.
گاهی کودکان برای دست یابی به خواسته های خود از رفتار خشونت آمیز و گریه استفاده می کنند. در ایبن مرحله كودك شرطی شده است تا در مقابل هر خواسته‌اش گریه كند. معمولا این حالت در كودكان زیر سه سال بیشتر دیده می شود. این گریه قطعا وسعت بیشتری پیدا می كند و به پا كوبیدن، كوبیدن سر به دیوار، فریاد زدن، كشیدن موها و خشونت در مقابل خواهر و برادر خود تبدیل می شود. برخی از این مسائل مربوط به این است كه كودك برای رسیدن به تمام خواسته هایش از خشونت استفاده می كند.
در این حالت، والدین باید فقط بی‌توجهی از خود نشان بدهند چرا كه هر نوع توجهی در مقابل این رفتاركودك، می تواند مساله را شدیدتر كند، مانند خشونت در مقابل والدین و فریاد كشیدن. تنها راهكار این مساله، نشان ندادن عكس‌العمل در قبال كار این كودكان است اما چنانچه كودكی بارها و بارها در روز این كار را انجام بدهد و والدین از خود واكنش نشان ندهند، باعث می شود كودك در روند عاطفی اش با مشكل روبه رو شود.
کودکان بیش فعال و کودکانی دچار معلولیت های جسمی، چه شدید و چه خفیف به دلیل خود را متفاوت از دیگران می بینند و یا نمی توانند ارتباطی عادی با دیگران داشته باشند دچار خشونت در رفتار می شوند.
البته جدا از بررسی دلالیل مختلف رفتار خشونت امیز از سوی کودکان باید به این نکته توجه داشت که خشونت در کودکان با رفتار والدین ارتباط مستقیم دارد.
نتایج تحقیقات نشان می دهند، اختلافات خانوادگی و توجه نکردن والدین به رفتارهای کودکان، موجب بروز خشونت در آنها می شود. دکتر فرید فدایی، متخصص روانپزشکی، در گفت وگویی که چندی پیش با خبرنگار باشگاه خبرنگاران داشت، گفت: پرخاشگری در کودکان از عوامل متعددی سرچشمه می گیرد.
او توضیح داد برخی از کودکانی که در سنین یک تا سه سالگی هستند، برای جلب توجه دیگران و ابراز وجود خود در خانواده، رفتارهای پرخاشگرانه ای را از خود بروز می دهند که این رفتارها با مهر و محبت از سوی والدین برطرف می شود. رفتارهای بعضی از کودکان در سنین سه تا پنج سال نیز با خشونت همراه است که این عمل ناشی از جلب توجه کردن فرد در محیط خانواده و جامعه است.
به گفته او، برای مقابله با این رفتار، بهتر است والدین با بی اعتنایی به رفتار کودک، با این مسئله مقابله کنند.
اختلافات خانوادگی در رفتار کودکان تاثیر به سزایی دارد که منجر به خشونت، اضطراب و حتی ترس در رفتار آنها می شود.
نظر شما
