پایان سفر بالن جنجالی چین که سراسر آمریکا را در نوردید

چین اصرار دارد که این بالن فقط یک کشتی هوایی غیرنظامی بوده است که عمدتاً برای تحقیقات هواشناسی استفاده می‌شود و به دلیل وزش باد از مسیر خود منحرف شده و قابلیت‌های «خود فرمان» محدودی داشته است. چین همچنین تهدید کرد «اقدامات بیشتری» در رابطه با سرنگونی این بان صورت خواهد داد.

وزارت امور خارجه چین در بیانیه‌ای پس از سرنگونی این بالن، گفت که استفاده از زور توسط آمریکا «یک واکنش آشکارا بیش از حد و نقض جدی رویه بین‌المللی است». در ادامه این بیانیه آمده است: «چین قاطعانه از حقوق و منافع مشروع شرکت مربوطه حمایت خواهد کرد و در عین حال این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در پاسخ به آن اقدامات بیشتری انجام دهد.»

آمریکا می‌گوید که بدون شک این یک بالن جاسوسی چینی بوده است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در واکنش به حضور این بالن سفر آخر هفته خود به چین را که با هدف کاهش تنش‌ها بین دو کشور بود، لغو کرد.

پنتاگون می‌گوید این بالن که حامل حسگر‌ها و تجهیزات نظارتی بود، توانایی تغییر مسیر داشت و نشان داد که می‌تواند مسیر خود را تغییر دهد. در مناطق حساس مونتانا که کلاهک‌های هسته‌ای در آن قرار دارند، پرسه زد و ارتش را به انجام اقداماتی برای جلوگیری از جمع‌آوری اطلاعات سوق داد.

یک جت جنگنده نیروی هوایی آمریکا بعدازظهر شنبه این بالن را در سواحل کارولینا ساقط کرد. تصاویر تلویزیونی یک انفجار کوچک را نشان می‌داد و به دنبال آن بالن به آرامی به سمت آب حرکت سقوط کرد. عملیات برای بازیابی باقیمانده‌ها در حال انجام است.

پنتاگون و دیگر مقامات آمریکایی می‌گویند این یک بالن جاسوسی چینی - به اندازه سه اتوبوس مدرسه - بود که در ارتفاع حدود ۶۰۰۰۰ فوتی (۱۸۶۰۰ متری) بر فراز آمریکا به سمت شرق حرکت می‌کرد. ایالات متحده می‌گوید که از آن برای نظارت و جمع آوری اطلاعات استفاده می‌شده است، اما مقامات جزئیات کمی ارائه کرده اند.

مقامات دفاعی و نظامی ایالات متحده روز شنبه گفتند که بالن در ۲۸ ژانویه وارد منطقه دفاع هوایی ایالات متحده در شمال جزایر آلوتی شد و در ۳۰ ژانویه از فراز آلاسکا گذشت و به حریم هوایی کانادا در قلمرو‌های شمال غربی حرکت کرد. روز بعد دوباره به قلمرو آمریکا بر فراز شمال آیداهو وارد شد. مقامات آمریکایی به شرط ناشناس ماندن حاضر شدند تا درباره این موضوع حساس صحبت کنند.

کاخ سفید اعلام کرد که بایدن برای اولین بار روز سه شنبه در جریان حضور این بالن قرار گرفت. وزارت امور خارجه گفت که بلینکن و وندی شرمن، معاون وزیر خارجه، عصر چهارشنبه با مقام ارشد چینی مستقر در واشنگتن در مورد این موضوع صحبت کردند.

در اولین بیانیه عمومی ایالات متحده، ژنرال پت رایدر، معاون مطبوعاتی پنتاگون، عصر پنجشنبه گفت که این بالن یک تهدید نظامی یا فیزیکی نبوده است – به این معنا که سلاح حمل نمی‌کرده است. وی گفت: «هنگامی که بالن شناسایی شد، دولت ایالات متحده بلافاصله برای محافظت در برابر جمع آوری اطلاعات حساس اقدام کرد.»

ژنرال بازنشسته ارتش «جان فراری»، یکی از اعضای مهمان در موسسه امریکن انترپرایز گفت، حتی اگر بالن مسلح نبود، خطری برای ایالات متحده به همراه داشت. او گفت که خود این پرواز می‌تواند برای آزمایش توانایی آمریکا در تشخیص تهدیدات وارده و یافتن حفره‌هایی در سیستم هشدار دفاع هوایی این کشور مورد استفاده قرار گیرد. همچنین ممکن است به چینی‌ها اجازه داده باشد که انتشار امواج الکترومغناطیسی که ماهواره‌های ارتفاع بالاتر نمی‌توانند شناسایی کنند را حس کنند، مانند فرکانس‌های رادیویی کم‌توان که می‌تواند به درک آن‌ها از نحوه ارتباط سیستم‌های تسلیحاتی مختلف ایالات متحده کمک کند.

تنها یک شلیک

روز چهارشنبه در حالی که بالن بر فراز مونتانا پرسه می‌زد، بایدن به ارتش اجازه داد تا به محض اینکه در مکانی قرار گرفت که خطری برای غیرنظامیان وجود نداشته باشد، آن را سرنگون کند. با توجه به اندازه بزرگ و ارتفاع آن، انتظار می‌رفت که زباله حسگر‌های آن و خود بالن تا چندین کیلومتر پراکنده شوند. بنابراین، رهبران ارشد نظامی به بایدن توصیه کردند که آن را بر فراز خشکی، حتی زمانی که در مناطق کم‌جمعیت است، سرنگون نکند.

در ساعت ۲:۳۹ بعدازظهر شنبه به وقت محلی، هنگامی که بالن در حدود ۶ مایل دریایی از سواحل کارولینای جنوبی در حریم هوایی ایالات متحده دور شده بود، یک جت جنگنده F-۲۲ از پایگاه نیروی هوایی لنگلی ویرجینیا - که در ارتفاع ۵۸۰۰۰ فوتی پرواز می‌کرد - یک موشک «ایم-۹ سایدوایندر» به آن شلیک کرد. سایدواندر یک موشک کوتاه برد است که توسط نیروی دریایی و نیروی هوایی آمریکا عمدتاً برای درگیری‌های هوا به هوا استفاده می‌شود.

خبرگزاری‌ها به صورت زنده لحظه برخورد را نشان دادند.

جمع آوری قطعات

در حالی که بالن تخلیه شده به آرامی به پایین می‌رفت، کشتی‌های نیروی دریایی ایالات متحده وارد عمل شده و منتظر جمع‌آوری باقی مانده‌ها بودند.

اداره هوانوردی فدرال به طور موقت حریم هوایی سواحل کارولینای آمریکا را بسته بود.

به گفته مقامات آمریکایی، زمانی که بالن در آب سقوط کرد، میدان زباله حداقل ۷ مایل (۱۱ کیلومتر) امتداد داشت و در عمق ۴۷ فوتی (۱۴ متری) آب بود. این عمق کمتر از چیزی است که آن‌ها برنامه ریزی کرده بودند، و بازیابی قطعات بسته‌های حسگر و سایر قسمت‌هایی که ممکن است قابل نجات باشند را آسان‌تر می‌کند.

مقامات آمریکایی گفتند که سفر بالن در سراسر ایالات متحده چندین روز به کارشناسان فرصت داد تا آن را تجزیه و تحلیل کنند، داده‌های فنی را جمع آوری کنند و اطلاعات زیادی در مورد آنچه که انجام می‌دهد، چگونه انجام می‌دهد و چرا چین ممکن است از چیز‌هایی مانند آن استفاده کند به دست آورند. آن‌ها از ارائه جزئیات خودداری کردند، اما گفتند که انتظار دارند با جمع آوری و بررسی دقیق قطعات، اطلاعات بیشتری کسب کنند.

تاریخچه بالن‌های نظامی

بالن‌های جاسوسی موضوع جدیدی نیستند؛ بالن‌های بدوی به قرن‌ها قبل برمی‌گردند، اما در جنگ جهانی دوم بیشتر مورد استفاده قرار گرفتند.

مقامات آمریکایی روز شنبه گفتند که بالن‌های چینی مشابه حداقل سه بار در دوره دولت ترامپ و یک بار که قبلا در دولت بایدن از آن اطلاع داشتند، برای مدت کوتاهی از فراز آمریکا عبور کردند. اما هیچ یک از آن حوادث این مدت طول نکشید.

در طول جنگ جهانی دوم، ژاپن هزاران بالن هیدروژنی حامل بمب را به هوا پرتاب کرد و صد‌ها فروند از آن‌ها در آمریکا و کانادا فرود آمدند. بیشتر آن‌ها بی اثر بودند، اما یکی از آن‌ها کشنده بود. در ماه مه ۱۹۴۵، شش غیرنظامی با پیدا کردن یکی از بالن‌ها روی زمین در اورگان و انفجار آن، جان خود را از دست دادند.

پس از جنگ هم خود آمریکا از بالن‌های قطاری برای شناسایی پرتاب موشک توسط شوروی استفاده می‌کرد.